Sistemska porodična terapija je oblik psihoterapije koja pomaže pojedincima da riješe svoje probleme u kontekstu njihovih porodičnih jedinica, gdje mnogi problemi mogu početi. Svaki član porodice radi zajedno s ostalima kako bi bolje razumio svoju grupnu dinamiku i kako njihove individualne akcije utiču jedni na druge i na porodičnu jedinicu u cjelini. Jedna od najvažnijih premisa porodične sistemske terapije je da se ono što se desi jednom članu porodice dešava svima u porodici.
Porodičnu sistemsku terapiju razvio je psihijatar Murray Bowen 1950-ih. Bowen je radio kao liječnik opće prakse u vojsci, a zatim je prešao na kliničku psihijatriju i Nacionalni institut za mentalno zdravlje i provodio istraživanje o porodicama. Dok su se prethodne psihološke filozofije, poput frojdovske teorije, fokusirale na pojedinca, Bowenove ideje su se fokusirale na porodicu. Vjerovao je da je porodica emotivna jedinica i da će promjene u jednoj osobi dovesti do promjena u cijeloj grupi.
Kada se koristi
Mnoge psihološke poteškoće počinju rano u životu i proizilaze iz odnosa unutar porodice porijekla ili porodice u kojoj osoba odrasta, iako se ovi problemi često pojavljuju kasnije u životu. Porodice u sukobu, kao i parovi i pojedinci koji su zabrinuti za svoje porodice, mogu imati koristi od Porodične sistemske terapije.
Pored porodičnih sukoba, ovaj pristup tretmanu može biti od pomoći kod:
- zloupotreba droga;
- zloupotreba alkohola;
- depresija;
- anksioznosti;
- bipolarnog poremećaja;
- poremećaja ličnosti;
- poremećaja u ishrani;
- suočavanja s fizičkim nedostacima i poremećajima.
Kako funkcionira
Bowen je izgradio SOT na osam ključnih principa:
- Diferencijacija sebe: Osećaj individualnosti koji osoba razvija, umesto da se oslanja na druge u svojoj porodici ili društvenim grupama.
- Trougao: dinamika odnosa između tri osobe, koja može uticati na odnose sa drugima u porodici.
- Nuklearni emocionalni procesi porodice: obrasci odnosa koji se javljaju u porodici, uključujući bračni sukob, disfunkciju supružnika, oštećenje jednog ili više djece i emocionalnu distancu.
- Proces porodične projekcije: Roditelji mogu projicirati svoja osjećanja ili anksioznost na svoju djecu, koja zatim mogu projektirati svoja osjećanja ili anksioznost na druge.
- Višegeneracijski proces prijenosa: Male razlike u diferencijaciji između djece i roditelja mogu dovesti do velikih razlika među članovima šire porodice tokom vremena.
- Položaj brata i sestre: Redoslijed rođenja može utjecati na dinamiku između djece, braće i sestara i roditelja.
- Emocionalna nepovezanost: Neriješeni porodični sukobi mogu dovesti do toga da neke ljude u potpunosti prekinu vezu.
- Emocionalni procesi u društvu: Šire društvene i kulturne sile mogu uticati na porodične odnose.
Ovaj pristup ima za cilj da pomogne porodicama da prepoznaju ove principe u svojim odnosima, a zatim rade na razvoju zdravih odnosa.
Šta možete očekivati od terapije?
Na osnovu svog znanja o porodičnim obrascima i teoriji sistema, koja posmatra dijelove sistema (kao što su pojedinačni članovi porodice) u odnosu na cjelinu (porodicu), Bowen je vjerovao da su ličnosti, emocije i ponašanja odraslih rezultat njihovog reda rođenja, njihove uloge u porodici porijekla i mehanizama suočavanja koje su razvili da bi se nosili s emocionalnim porodičnim poteškoćama. Da bi se razumeo porodični sistem, porodica se mora posmatrati kao celina i da je ono što definiše porodicu više od ljudi koji je čine, ali i način na koji oni međusobno komuniciraju kako bi stvorili jedinstvenu porodičnu dinamiku.
Tokom procesa sistemske porodične terapije, porodica radi pojedinačno i zajedno na rješavanju problema koji direktno pogađa jednog ili više članova porodice. Svaki član porodice ima priliku da izrazi svoje misli i osjećaje o tome kako je pogođen. Porodica radi zajedno kako bi pomogla pojedincu u nevolji i olakšala pritisak na porodicu. Članovi porodice istražuju svoje individualne uloge u porodici, uče kako da zamene uloge ako je potrebno, i uče načine da podržavaju i pomažu jedni drugima kako bi obnovili porodične odnose i ponovo izgradili zdrav porodični sistem.